Vaste stek in Nijkerk? - Elisabeth Hoffs

(Artikel 4 van de 5)
In het vorige artikel las je hoe ik oog in oog met de boom stond en een onverwachte ontmoeting had met de eigenaresse van het huis bij de boom van mijn voorouders. En hoe ik het idee opvatte om te onderzoeken of scheuten van de boom gestekt konden worden. Ik had in dat voorjaar van 2022 niet kunnen bedenken, dat die ontmoeting het startpunt zou zijn van een nieuw avontuur. Een ware reis door het verleden naar het heden. En die nog niet af is.

Eierkooltjes van mijn overgrootvader

Vanaf dat moment ging ik een paar keer per jaar langs bij de boom. Spontane bezoekjes, in het weekend als ik vrij was. Als ik behoefte had om de stam van de boom aan te raken en te zien hoe het ging met hem. In de winter, in de zomer: ik zag de boom in allerlei vormen en maten. Vol met bladeren in juni, net gesnoeid en kaal in de winter.

Vaak was de eigenaresse toevallig thuis als ik er was en kwam ze even naar buiten als ze mij zag bij de boom. En soms bleek er een verrassing op mij liggen te wachten. Ze bleek nog steeds kooltjes en kooltjesresten tegen te komen in haar tuin. Ze bewaarde ze voor mij. Sommige kooltjes waren nog bijna intact, zoals dit eierkooltje (zie foto).

Dat moeten nog de kooltjes zijn van mijn overgrootvader, die kolenboer was geweest. Ik zocht de foto’s op en zag dat hij een kolenschuur op het erf had gehad. Met precies de eierkooltjes die de vrouw bewaarde tot ik weer eens langs zou komen. Ik deelde de kooltjes met familieleden die net zoals ik geïnteresseerd waren in de geschiedenis van onze familie.

Dankzij deze vrouw, leerde ik de boom steeds beter kennen. Ze liet mij tijdens een van die bezoeken zien dat de boom door de scheefgroei, vochtige plekken had en de hierdoor ontstane gaten in de stam zacht bleven. De boom leek op momenten ziek en soms zelfs zwakker te worden. De gemeente controleert de boom elk jaar. Tot nu toe gaat het (nog steeds) goed. Deze boom is dan misschien wel oud en zwakker aan het worden, hij laat elk jaar na de snoeifase weer zien dat hij (veer)krachtig is. Grote scheuten, en takken vol met bladeren. Vol met leven. Net zoals onze familie, de nazaten van het gezin dat die hier zo lang geleefd had. Mijn familie in de boerderij.

Familie(stam)boom stekken

Toen ik haar mijn idee voorstelde om takken van de boom te gaan stekken, was ze gelijk enthousiast. Ze pakte gelijk snoeischaren erbij en hielp de beste takken te kiezen.

Hoewel de eerste poging in het eerste jaar al positief leek uit te pakken, kostte het wat meer tijd dan verwacht om de eerste positieve resultaten te behalen. Ik begon met kleine takjes van de boom die ik in water zette, en die al snel begonnen te wortelen. Uit de knopjes kwamen prachtige bladeren. Toch was het tere stekje niet sterk genoeg om uit te groeien tot een plant.

Het tweede jaar pakte ik het anders aan, samen met familie. In november 2023 gingen we samen naar Nijkerk om samen te wandelen en de plekken op te zoeken waar de familiegeschiedenis lag. Toen we bij de boom aankwamen, was ik positief verrast. Deze keer waren de takken lang en sterk. De vrouw van het huis bij de boom was toevallig thuis en hielp ons met kiezen van de juiste takken. We haalden emmers met goede aarde en zetten de takken erin. Mijn ouders, mijn oom en zijn gezin en ik. Een scheut zette ik in een pot met aarde op een plek voor het raam zodat ik er zo nu en dan naar kon kijken.

Een lange tijd leek er niets te gebeuren. Ik ging op vakantie naar Frankrijk. Het werd mei 2024. Het werd steeds mooier weer. En terwijl ik lekker buiten aan het schrijven was, keek ik nog eens naar de scheut in de pot.

Verbeeldde ik het mij nou of leken de knoppen van de tak nou voorzichtig open te gaan? Elke ochtend was het eerste wat ik deed, naar buiten gaan om te kijken wat er was gebeurd. En ja hoor, het was waar…de knopjes openden zich. Een voor een. En ook groeiden er al snel kleine takjes aan.

Meerdere familieleden hadden takken in hun tuin staan en hielden in de gaten of het bij hun ook aan het gebeuren was. Tegelijkertijd met mijn tak, was er ook iets bijzonders aan de hand bij mijn oudtante. We hadden haar tijdens ons bezoek ook een scheut gegeven. Zij had een uitloper van haar tak in een pot met aarde gezet. Dit was een steeds sterker wordende plant geworden.

Niet lang daarna zou ik veel bloedverwanten ontmoeten bij een reünie. Inmiddels was het verhaal dat ik met stamboomonderzoek bezig was en probeerde de boom te stekken, in de rondte gegaan. Zelfs de familie in Canada was op de hoogte.

Meerdere familieleden vroegen mij of ik weer takken ging halen en of ik dan ook eentje voor hen wilde halen om te gaan stekken. Dat liet ik mij geen tweede keer zeggen. Er was een zaadje geplant, niet alleen bij mij, maar ook bij mijn grote familie. Inmiddels waren zelfs achternichten en neven aangehaakt. Een nieuw plan was snel gemaakt.